Η Ραφήνα μας σήμερα γιορτάζει έναν αιώνα από τότε που οι Τριγλιανοί πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στον τόπο και δημιούργησαν την πόλη που ξέρουμε. Μια πόλη που γεννήθηκε με τον παράπονο μιας σκληρής – αλλά απαραίτητης- ανταλλαγής πληθυσμών και τις δυσκολίες επιβίωσης ειδικά τα πρώτα χρόνια. Μια πόλη που με τα χρόνια μεταλλάχθηκε ακολουθώντας τις γενικές συνθήκες που επικράτησαν μεταπολεμικά και μεταπολιτευτικά στην Αττική, διατηρώντας όμως ένα σπάνιο απόθεμα ιστορικής μνήμης. Είναι εκπληκτικό πως μετά από τόσα κύματα εσωτερικής μετανάστευσης, τη φυσική διαδοχή των γενεών και την αλλαγή της πληθυσμιακής της σύστασης, η συλλογική μνήμη της πόλης να ορίζεται ακόμα από τον Άγιο Χρυσόστομο Σμύρνης, τον Φίλιππο Καβουνίδη, τον Σύλλογο Τριγλιανών. Είναι μια σπουδαία κατάκτηση αλλά και μια πρόκληση για το μέλλον.
Διάβασα με προσοχή τις αναρτήσεις πολλών υποψηφίων δημάρχων αλλά και παλαιών και νέων αιρετών με αφορμή τα γενέθλια της Ραφήνας. Νομίζω αποτελούν μια εξαιρετική αφορμή για όλους μας πέρα από ευχές να συζητήσουμε ουσιαστικά – άρα πολιτικά- για το πως μπορεί να διαφυλαχθεί και να παρουσιαστεί αυτή η ιστορική μνήμη της πόλης, η οποία ας είμαστε ειλικρινείς εδώ και χρόνια δοξάζεται… κρυπτόμενη. Τι εννοώ- αν εξαιρέσει κανείς το ηρώο στην Παντοβασίλισσα και την «Προσφυγοπούλα» πουθενά στη Ραφήνα δεν υπάρχει ορατή στο δημόσιο χώρο η ιστορική μνήμη της πόλης. Παράδειγμα κατ’ αντιδιαστολή: εισερχόμενος στη Νέα Σμύρνη από τη Λεωφόρο Συγγρού βρίσκεσαι μπροστά στο ολόσωμο άγαλμα του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης και την Εστία. Βλέπεις το αντίγραφο του καμπαναριού της Αγίας Φωτεινής ενώ η πλατεία διαθέτει ένα άγαλμα του Ελ. Βενιζέλου και ένα αναθηματικό μνημείο για τη Σμύρνη.
Προφανώς δεν είναι το ίδιο ιστορικό και συμβολικό βάρος των δύο περιοχών, όμως είναι απορίας άξιο γιατί η Ραφήνα δεν έχει ανάλογα στοιχεία στο δομημένο της περιβάλλον. Ακόμα και στην περιβόητη πλατεία Πλαστήρα, ο οποίος υπέγραψε και το ΦΕΚ αναγκαστικής απαλλοτρίωσης του Κτήματος Σκουζέ για την εγκατάσταση των Τριγλιανών, δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά στον πρώην πρωθυπουργό και στρατηλάτη.
Με αφορμή τα μεγάλα έργα υποδομών που υποδέχεται ή θα υποδεχθεί η πόλη μας, νομίζω πως πρέπει να τεθεί επί τάπητος η συζήτηση για ένα σχέδιο εξωραϊσμού του κέντρου της πόλης και μια σειρά παρεμβάσεων προκειμένου να αναδειχθούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Από τον Άγιο Νικόλαο και την πλατεία Ταχυδρομείου μέχρι την Παναγίτσα, το Οχυρό και το Πάρκο Καραμανλή η πόλη έχει να πει τη δική της ιστορία- μια ιστορία που ξεκινά από το Ζαρίφειο Εκπαιδευτήριο της Τρίγλιας και φτάνει μέχρι τον Ναπολέοντα Σουκαντζίδη και το μπλόκο της Αγίας Μαρίνας.
Πρότασή μου προς όλες τις δημοτικές παρατάξεις είναι:
- Δημιουργία ενός συστήματος κεντρικών πλατειών, ενός «περιπάτου» που θα ξεκινά από τον Άγιο Νικόλαο θα συνεχίζει στην πλατεία Ταχυδρομείου και από εκεί στις πλατείες Δημητρακού και Πλαστήρα. Ένας ενιαίος πεζοδρομημένος χώρος με βιοκλιματικά υλικά και δημιουργία μνημειακών χώρων.
- Μετεγκατάσταση του γηπέδου της Ραφήνας και στη θέση του δημιουργία μιας νέας πλατείας αφιερωμένη στην Τρίγλια. Στην πλατεία να κατασκευαστούν δύο ηρώα προς τιμή του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης και του Φίλιππου Καβουνίδη καθώς και ένα κτήριο ιστορικής τεκμηρίωσης/συλλογής που θα παρουσιάζει την ιστορία της Τρίγλιας, την Καταστροφή και την εγκατάσταση στη Ραφήνα.
Ο νέος αυτός χώρος μαζί με την πεζοδρόμηση της οδού Κύπρου θα ενώσει την πλατεία Πλαστήρα με τη νέα πλατεία και το συγκρότημα του Δημαρχείου και του Πνευματικού Κέντρου και η διαδρομή θα φτάνει στο Ρέμα και από εκεί στο Οχυρό και το Πάρκο Καραμανλή.
Όπως μπορείτε να δείτε σε αυτό το πρόχειρο σκαρίφημα σε υπόβαθρο Google, αποδίδουμε μια περιπατητική διαδρομή σχεδόν 1,5 χιλιομέτρου στην καρδιά της Ραφήνας για τους κατοίκους και τους επισκέπτες μας, ενώ παράλληλα αναδεικνύουμε την ιστορία της πόλης μας και τα σημεία σταθμούς στην ιστορική διαδρομή της.
Η πρόταση αυτή μπορεί να χρηματοδοτηθεί τόσο από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους αλλά και τμηματικά από τους δημοτικούς, ενώ μπορεί να ωριμάσει μελετητικά τόσο από τον ΕΥΔΗΜΟ όσο και από εξωτερικούς συνεργάτες. Είναι ένα έργο που η πόλη μας έχει ανάγκη προκειμένου να ανασυγκροτηθεί πολεοδομικά δίνοντας της την ευκαιρία να «επανασυστηθεί» στους κατοίκους και τους επισκέπτες της, δημιουργώντας στην πράξη ένα ιστορικό-εμπορικό κέντρο. Πόλεις αντίστοιχου μεγέθους όπως το Λαύριο και η Ελευσίνα έχουν κάνει ανάλογες παρεμβάσεις αλλάζοντας την όψη τους. Είναι ευκαιρία οι δημοτικές παρατάξεις και η επόμενη διοίκηση του Δήμου Ραφήνας-Πικερμίου αν όχι να ομονοήσουν, τουλάχιστον να συζητήσουν αναπτυξιακά για την πόλη μας.